Να αυξήσουν τη σύνταξή τους έχουν τη δυνατότητα οι ασφαλισμένοι που θα κάνουν τις κατάλληλες κινήσεις πριν ανοίξουν την... πόρτα εξόδου.
Να αυξήσουν τη σύνταξή τους έχουν τη δυνατότητα οι ασφαλισμένοι που θα κάνουν τις κατάλληλες κινήσεις πριν ανοίξουν την... πόρτα εξόδου. "Κλειδί" για την προσαύξηση της σύνταξης είναι στις περισσότερες περιπτώσεις η παραμονή στην αγορά εργασίας και μετά τη συμπλήρωση 35ετίας, ενώ για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα καθοριστικός παράγοντας είναι η αλλαγή ασφαλιστικής κλίμακας.
Συγκεκριμένα, οι ασφαλισμένοι που θέλουν να αυξήσουν το ποσό της σύνταξής τους θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
Δημόσιο. Διπλά κερδισμένοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα συνεχίσουν να εργάζονται και μετά τη συμπλήρωση 35ετίας. Η προσαύξηση που δίνεται στη σύνταξη (κύρια και επικουρική) είναι περίπου 60 ευρώ τον μήνα, ενώ αυξάνεται και το εφάπαξ κατά 2.000 ευρώ.
ΙΚΑ. Η υπαγωγή σε ανώτερη ασφαλιστική κλίμακα και η "μεταφορά" στην επόμενη ασφαλιστική κλάση οδηγούν στην προσαύξηση της σύνταξης στο Ταμείο. Περιορισμένο ρόλο παίζει για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα η παραμονή στην αγορά εργασίας και μετά τη συμπλήρωση της 35ετίας.
ΟΑΕΕ. Κερδισμένοι είναι οι ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ και στο ΤΑΕ, που θα παραμείνουν στην αγορά εργασίας και μετά τη συμπλήρωση 35ετίας. Η προσαύξηση στη σύνταξη είναι σημαντική και επομένως μία τέτοια επιλογή είναι ιδιαίτερα συμφέρουσα.
ΕΤΑΑ. Στα συγκεκριμένα Ταμεία δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για την προσαύξηση της σύνταξης μετά τα 35 έτη ασφάλισης. Βέβαια για κάθε χρόνο που περνά αυξάνεται το ποσό της σύνταξης που θα καταβληθεί λόγω των αυξημένων εισφορών.
Ωστόσο, όπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που ειδικεύεται σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, οι προσαυξήσεις αυτές δίνονται μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης στα περισσότερα Ταμεία.
Ειδικά για το Δημόσιο -εφόσον δεν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση- το ποσό της σύνταξης σταματά να προσαυξάνεται μετά τα 37 έτη δουλειάς.
Επιπλέον οι ασφαλισμένοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς μετά την επιβολή του πλαφόν των 2.772 ευρώ δεν είναι βέβαιο ότι και η παραμονή μετά το 35ο έτος θα έχει τόση μεγάλη ωφέλεια. Το "Εθνος-Συντάξεις" δημοσιεύει σήμερα έναν οδηγό για την προσαύξηση που δίνεται στη σύνταξη στον δημόσιο τομέα και στα ασφαλιστικά ταμεία.
Η αλλαγή ασφαλιστικής κλίμακας και η "άνοδος" στην επόμενη ασφαλιστική κλάση αποτελούν "κλειδί" για την προσαύξηση της σύνταξης στο ΙΚΑ. Εδώ πρέπει να τονιστεί πως για τους μισθωτούς που "καλύπτονται" από το Ταμείο η παραμονή μετά την 35ετία δεν έχει κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση σε σχέση με την εν γένει συμπλήρωση περισσότερων ετών ασφάλισης.
Ειδικότερα, το ποσό της σύνταξης στο ΙΚΑ προσαυξάνεται με δύο τρόπους:
• O πρώτος και κυριότερος τρόπος είναι η άνοδος στην επόμενη ασφαλιστική κλάση, με βάση την αύξηση του τεκμαρτού ημερομισθίου με το οποίο είναι ασφαλισμένος ο εργαζόμενος. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε πως για τον υπολογισμό του τεκμαρτού ημερομισθίου λαμβάνεται υπ' όψιν η τελευταία 10ετία από την οποία επιλέγεται η καλύτερη 5ετία ξεκινώντας από το έτος το προηγούμενο της υποβολής της αίτησης.
Ετσι, ο ασφαλισμένος που έχει αυξημένες αποδοχές πρέπει πάντα να επιλέγει ως χρόνο υποβολής της αίτησης την αρχή του επόμενου έτους ώστε να μπαίνει ένας χρόνος υψηλών αποδοχών στη βάση υπολογισμού.
Με την άνοδο μίας ασφαλιστικής κλάσης ο ασφαλισμένος μπορεί να κερδίσει μέχρι 60 ευρώ στη μηνιαία κύρια σύνταξη και 20 ευρώ στην επικουρική.
• Ο δεύτερος τρόπος προσαύξησης της σύνταξης είναι η συμπλήρωση της επόμενης ασφαλιστικής κλίμακας. Οι κλίμακες του ΙΚΑ χωρίζονται ανά 300 ημέρες ασφάλισης.
Ετσι, ο ασφαλισμένος που συμπληρώνει μία ημέρα πάνω από τις σχετικές 300 (π.χ. 10.501) μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με βάση το ποσό που αντιστοιχεί στην επόμενη κλίμακα. Χρειάζεται προσοχή, λοιπόν, αφού μπορεί να υπάρξει απώλεια ποσών για ελάχιστα ημερομίσθια.
Οι κλίμακες αλλάζουν, όπως γίνεται κατανοητό, σε πολλαπλάσια του 300. Αντίστοιχα και για το επικουρικό. Προσοχή, όμως, καθώς όταν αλλάζει η κλίμακα για την κύρια σύνταξη δεν σημαίνει ότι αλλάζει και για την επικουρική.
Παραδείγματα για τους μισθωτούς
Ενδεικτικά αναφέρονται δύο παραδείγματα για το πώς μπορούν οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ να εξασφαλίσουν καλύτερη σύνταξη:
Ερώτηση: Ασφαλισμένη που εργάζεται ως μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα έχει συμπληρώσει 10.000 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 (με πρώτη ασφάλιση το 1978). Θα συμπληρώσει εντός του 2011 το 58ο έτος της ηλικίας της. Εχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης; Οι αποδοχές της είναι 1.700 ευρώ την τελευταία 5ετία. Ποιο θα είναι το ποσό της σύνταξης; Τι κερδίζει αν παραμείνει άλλο ένα έτος;
Απάντηση: Η ασφαλισμένη του παραδείγματος έχει ήδη θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη και μπορεί να υποβάλει το σχετικό της αίτημα. Με βάση τις αποδοχές της, το ποσό της κύριας σύνταξης θα είναι 1.140 ευρώ περίπου. Εάν παραμείνει στην ασφάλιση περίπου έναν ακόμη χρόνο ως τα 10.200 τότε το ποσό αυτό θα διαμορφωθεί στα 1.180 ευρώ αφού θα ανέβει στην επόμενη κλίμακα.
Ερώτηση: Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα, 59 ετών, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, έχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 10.850 ημέρες ασφάλισης. Συνεχίζει εργαζόμενος με μεικτές αποδοχές 2.500 ευρώ. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί; Εάν παραμείνει τι όφελος θα έχει;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος μπορεί συνταξιοδοτηθεί εντός του 2011 αφού έχει φτάσει τις 10.500 ημέρες και έχει "κλειδώσει" το δικαίωμά του για να αποχωρήσει στα 58 με 10.800 ημέρες συνολικά. Το ποσό της σύνταξης που θα λάβει άμεσα -εφόσον έχει τις συγκεκριμένες αποδοχές εδώ και τουλάχιστον μια 5ετία ώστε να διατηρηθεί στην ανώτατη ασφαλιστική κλάση- θα είναι 1.720 ευρώ για την κύρια σύνταξη. Στην περίπτωση που θα παραμείνει ένα ακόμη έτος και φτάσει τα 11.100 ένσημα θα πάει στα 1.780 ευρώ.
Από 50 έως και 100 ευρώ τον μήνα στη σύνταξή τους θα κερδίσουν οι ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ, που θα επιλέξουν να παρατείνουν τον εργασιακό τους βίο. Στα συγκεκριμένα ταμεία δεν υπάρχει ειδικό καθεστώς για την προσαύξηση της σύνταξης μετά τα 35 έτη ασφάλισης, ωστόσο, για κάθε χρόνο που περνά αυξάνεται το ποσό που θα καταβληθεί λόγω των αυξημένων εισφορών.
Συγκεκριμένα στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων προβλέπονται τα εξής:
ΕΤΑΑ - Τ. Νομικών: Δεν υπάρχει κάποιο ειδικότερο καθεστώς που να προσαυξάνει το τελικό ποσό της σύνταξης πέρα από τη γενική αρχή της παραμονής στον ασφαλιστικό βίο.
Eτσι για κάθε χρόνο που παραμένει μετά την 35ετία ο ασφαλισμένος στον Τομέα Νομικών με το καθεστώς των αμίσθων που περιλαμβάνει δικηγόρους, συμβολαιογράφους, δικαστικούς επιμελητές και άμισθους υποθηκοφύλακες κερδίζει 50 ευρώ επί της μηνιαίας κύριας σύνταξης και κατά προσέγγιση 12 ευρώ στην επικουρική.
ΕΤΑΑ - Τ.Σ.Α.Υ.: Η παραμονή στην εργασία πέραν του 35ου έτους και σε αυτή την περίπτωση δεν αποδίδει κάποια προσαύξηση με βάση ειδικότερες διατάξεις. Η μόνη ενίσχυση που λαμβάνουν είναι εκείνη από τον συνυπολογισμό ενός ακόμη έτους στον ασφαλιστικό βίο. Ετσι οι ανήκοντες στο καθεστώς των μονοσυνταξιούχων λαμβάνουν κατά προσέγγιση 78 ευρώ περίπου επιπλέον για κάθε έτος μέχρι το 40ό, ενώ για τους διπλοσυνταξιούχους το ποσό αυτό περιορίζεται στα 50 ευρώ.
ΕΤΑΑ - Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.: Αντίστοιχα κέρδη έχουν με την παραμονή τους μετά τη συμπλήρωση του 35ου έτους ασφάλισης και οι μηχανικοί και εργολήπτες ασφαλισμένοι στο ΤΣΜΕΔΕ. Στην περίπτωσή τους όμως η παραμονή οδηγεί σε μεγαλύτερα οφέλη λόγω των μεγαλύτερων εισφορών που καταβάλλουν αλλά και των περισσότερων τομέων που καλύπτουν οι συγκεκριμένες εισφορές. Ετσι η προσαύξηση που λαμβάνει ο ασφαλισμένος στο ΕΤΑΑ ? ΤΣΜΕΔΕ περιλαμβάνει και τον ειδικό λογαριασμό αλλά και το εφάπαξ και μπορεί να ξεπεράσει τα 100 ευρώ επί της μηνιαίας σύνταξης.